Cyrkonia – bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny nieposiadający swojego wzorca w przyrodzie. Zazwyczaj bezbarwna ale mały dodatek domieszek może zmienić jej barwę: nikiel – na brązową, cer – na pomarańczowoczerwoną, kobalt – na niebieską, chrom – na zieloną.
Po raz pierwszy pojawiła się w handlu w 1973r. Na dobre opanowała rynek jubilerski w 1976r. kiedy to otrzymano ją przy wykorzystaniu metody stapiania czaszowego.
Przez długi czas uchodziła za najlepszą imitację diamentu, dopóki na rynku nie pojawił się syntetyczny moissanit i diament GE POL.
Jak odróżnić diamenty od cyrkonii ?
Cyrkonie to prawie diamenty ale to -prawie- robi wielką różnicę ! Cyrkonia jak żaden inny kamień przypomina do złudzenia diament. Wysokie ceny diamentów sprawiają, iż stanowiąca atrakcyjne zastępstwo biżuteria z cyrkoniami jest coraz bardziej popularna.
Większość ludzi nie potrafi zobaczyć gołym okiem różnicy między kamieniami. Dla niewprawnego oka cyrkonia wygląda identycznie jak dobrej jakości diament. Rosjanie zamiast diamentów wykorzystywali cyrkonie w programach kosmicznych np. w optyce laserów, gdyż współczynnik załamania światła, połysk oraz twardość obu kamieni były bardzo do siebie zbliżone.
Na początku porównywana jest twardość materiału. Diament posiada najwyższą twardość ze znanych człowiekowi materiałów, która wynosi 10 w skali twardości Mosha. Twardość cyrkonii waha się w granicach 8,5 – 9,0. Dla przykładu twardość szkła to 5 – 6. Kolejną cechą odróżniającą kamienie jest waga. Cyrkonia w porównaniu z diamentem jest cięższa o ok. 1,75 karata. Crkonia jest praktycznie nieskazitelna podczas gdy diament zazwyczaj posiada jakiś rodzaj defektu lub nieczystości. Szczegółowa analiza może także wykazać różnice w załamywaniu się światła między dwoma materiałami różnych gęstościach. Dyspersja dla diamentu wynosi 0,044, a dla cyrkonii 0,060. Diament jest jaśniejszy gdyż jego współczynnik załamania światła wynosi 2,417, a cyrkonii – 2,176. Inna cecha wyróżniająca to przewodnictwo ciepła. Diamenty są najlepszymi przewodnikami ciepła podczas gdy cyrkonie posiadają gorsze właściwości przewodzenia ciepła.
Różnice miedzy kamieniami można więc dostrzec jedynie w wyniku bardzo szczegółowej analizy. Liczne próby i testy wykazały, iż mało kto potrafi rozpoznać gołym okiem oba kamienie. W związku z powyższym jedną z widocznych gołym okiem różnicą między diamentem a cyrkonią jest cena. Nie trzeba jednak być specjalistą aby to zauważyć.
Niestety cyrkonia po pewnym czasie użytkowania szczególnie w pierścionkach nabywa wiele zarysowań i dawny blask cyrkonii znika !
Właściwości:
Twardość: 8,5
Gęstość: 5,6-6,0
Dwójłomność: brak
Dyspersja: 0,058-0,066
Układ krystalograficzny: regularny
Barwa: zmienna, zależna od domieszek
Fluorescencja: niekiedy pomarańczowa
Współczynnik załamania światła: 2,15-2,18
Wzór chemiczny: typowa cyrkonia ZrO2